Sıcak havalarda daha çok kullanılan tekne ve yatlar kış aylarında ise bakım ve onarım sürecine girer. Tuzlu su ile sürekli temas halinde olan tekne ve yatların yüzeyleri kolaylıkla deforme olabilir. Bu nedenle, özellikle karaya çekme dönemlerinde hem bu araçların performansını artırmak hem de güzel görünümünü korumak amacıyla birtakım uygulamalar yapılır. Zehirli boya uygulaması olarak da bilinen bu uygulamalar ahşap ya da fiber tekneler için farklı tekniklerle uygulanır. Uygulamanın ardından ise parlak ve profesyonel bir görünüm elde etmek içinse yat vernikleri kullanılır. Son kat uygulamaları oldukça önemli olduğu için genellikle yat verniği nasıl uygulanır şeklinde araştırma konusu olur. Profesyoneller tarafından yapılması gereken bu uygulamalar sonrasında tekne ve yatlar yıllarca koruyacakları güzelliklerine ve parlaklıklarına kavuşmuş olur.

Tekne ve Yatların Bakımı Neden Önemlidir?

Yaz boyunca kullanılan tekne ve yatlar güneşin, tuzlu suyun ve deniz canlılarının etkisiyle deformasyona uğrar. Bu araçların bakımlı görünmelerinin yanı sıra sağlıklı bir şekilde çalışmaları için de yaz boyunca oluşan bu deformasyon ve yıpranmaların giderilmesi gerekir. Bu yıpranmalar giderilmediği takdirde balık tutmak ya da denizde gezintiye çıkmak amacıyla kullanılan tekneler batabilir ya da devrilebilir.

Kış mevsimini denizde ve karada geçiren tekne ve yatların özellikle alt bölümlerinde farklı şiddetlerde hasar görülür. Deniz içinde tuzlu suyun yanı sıra çeşitli deniz canlıları da teknelere zarar verir. Deniz suyu nedeniyle oluşan paslar ve küflenmeler tekne boyası / tekne boyama teknikleriyle giderilebilir. Aynı zamanda midyeler, kekamoz ve yosunlara karşı da yat boyama teknikleri etkilidir. Tekne ve yatları denizde tutmanın dezavantajları var gibi görünse de özellikle ahşap araçları doğal ortamlarından ayırmamak uzun vadede daha avantajlıdır. Çünkü karada duran tekne ve yatların boyalarında çatlamalar görülebilir. Doğru zamanda doğru teknik ve boyaları kullanarak tekne ve yatlarınıza bakım yapabilir, denizde istenmeyen durumların yaşanmasının önüne geçebilirsiniz.

Teknelerde ve Yatlarda Kullanılan Boya Çeşitleri Nelerdir?

Ahşap tekne boyası nasıl yapılır merak edenlerin öncelikle hangi yüzeyde hangi boyayı kullanması gerektiğini bilmesi gerekir. Tekne boyası çeşitleri arasında vinil, alkid, poliüretan ve epoksi bulunur. Tüm boyaların özellikleri farklı olduğu için genellikle yüzeye uygunluğa dikkat edilir.

Alkid boyalar hem ekonomik olmaları hem de tüm yüzeylerde kullanılmaları ve çabuk kurumaları nedeniyle tercih edilir. Vinil boyalar ise aşınmalara ve deformasyonlara karşı yüksek direnç gösterir. Bu nedenle tekne ve yatların karinesinde genellikle vinil boya kullanılır. Yumuşak bir dokuya sahip olması da bu boyaların avantajlarından biridir.

Su üstü yüzeylerde en sık kullanılan yat boyası çeşitleri ise poliüretan ve epoksidir. Deformasyonlara karşı dayanıklı olan poliüretan hem yağlı ve kirli hem tuzlu hem de güneş gören yerler için uygundur. Dayanıklı yapısıyla öne çıkan epoksi boyalar ise tüm yüzeylerde güvenle kullanılabilir.

Tekne ve Yatlarda Boya İşlemi Öncesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Tekne ve yatların boya işlemlerinde teknik ve boyalarla birlikte dikkat edilmesi gereken pek çok nokta bulunur. Öncelikle boya işleminin yapılacağı zaman ve mevsime karar vermeniz gerekir. Hava sıcaklığının ne çok yüksek ne de çok düşük olması önemlidir. Yağmurlu ve çok sıcak havalar bu işlemler için uygun değildir. Boyanın kolay bir şekilde kurumasına da yardımcı olan ılık ve hafif rüzgarlı bir havayı tercih edebilirsiniz. Zamanlama da oldukça önemlidir. Boya işleminin yarım kalmaması için astar, ara katlar, macun, vernik ve son kat boya uygulamalarının ne kadar süreceğini ve boyaların kuruma süresini de önceden hesaplamanızda fayda bulunur.

Boya işlemleri sırasında kullanılacak malzemelerin de önceden hazırlanması ve ulaşılması kolay bir yere yerleştirilmesi gerekir. Rulo, fırça, ıspatula, zımpara kağıtları ve jet motoru ahşap ve fiber teknelerin boyanması için gerekli araçlardır.

Boya ve vernik seçimi de önemli noktalardan biridir. Vinil boyalar genellikle daha önce boya uygulanmayan yüzeyler için uygundur. Epoksi ya da poliüretan boyalarla karıştırılan vinil boyalar diğer boyaların yapısını bozarak yüzeye zarar verebilir. Ahşap boyamada yat verniği kullanımı ve teknikleri de önemlidir. Son kat vernik olarak uygulanan CapaWood Yat Vernik Yachtlack yüksek parlaklığa sahiptir. Aynı zamanda güneşin zararlı ışınlarına karşı da koruma sağlar.

Tekne ve Yatlar İçin Boya Uygulaması ve Detayları

Tekne ve yatlarda boya uygulaması bu araçların ahşap ve fiber olmasına göre farklılık gösterse de temelde tekne boyama teknikleri benzerdir. Ahşap yüzeylerde boyama işlemine temizlikle başlanır. Yüzeyde yer alan yağları ve kirleri deterjanlı suyla, reçine bulaşan bölümleri ise çeşitli kimyasallarla ve tinerle temizleyebilirsiniz. Ardından zımpara ile ahşap yüzeyin tamamen pürüzsüz bir hale gelmesini sağlamanız gerekir. Boyaya geçmeden önce ise poliüretan içerikli astarların uygulanması bakteri ve mantarların oluşumunu engeller.

Tüm ahşap ve polyester tekne boyama teknikleri öncelikle su üstü bölgelere, ardından su altında kalan bölümlere uygulanır. Yeni ahşap yüzeylerin boyanmasında tek komponent ya da çift komponent sistemi uygulanır. Tek komponent sistemde poliüretan astarın ardından iki kat poliüretan boya uygulanır. Çift komponentte ise öncelikle tek kat çift komponentli astarın üzerine iki kat poliüretan bağlayıcılı epoksi astar çekilir. Son olaraksa bu astarlarla uygun özellikte boya çift kat olacak şekilde uygulanır.

Karineye tek komponent uygulayacaklar öncelikle astarın üzerine iki kat zehirli boya uygulayabilir. Bu boyayı uygularken dikkat edilmesi gereken nokta uygulamanın oldukça ince katmanlı olması gerektiğidir. Klor kauçuk ürünler ve bakır oksitli boyalar bu uygulamada sıklıkla tercih edilir.

Çift komponentte ise yüzey hazırlandıktan sonra iki ince kat su geçirmez özelliğe de sahip epoksi boya uygulanır. Boyanın üzerine yine su geçirmez özellikte epoksi bağlayıcılığı bulunan macun iki kat olacak şekilde uygulanır. Macunun üzerine ise sentetik polimer bir astar uygulamak gerekir. Tüm katlar ince çekilerek aralarda zımparalama işlemi yapılır.

Fiberglas kaplı tekneler ise bakımı daha kolay teknelerdir. Özellikle ahşaba göre fiberin deniz canlılarından etkilenmemesi önemli bir avantajdır. Bu anlamda, fiber teknelere bakım yaparken ahşap teknelerde olduğu gibi zehirli boya kullanma zorunluluğu yoktur. Bununla birlikte teknenin dış yüzeyinde bulunan jelkotlarda zaman içinde yıpranma, çatlama ve renk solması görülür. Bu nedenle boya uygulamak gerekir.

Fiber tekne boyama teknikleri de benzer şekildedir. Bununla birlikte, fiberglasla kaplı olan tekneler boyama işleminden önce mumlu yağ tabakasından arındırılmalıdır. Bu işlem için ahşap teknelerde kullanılan deterjanlar etkili değildir. Fiber teknelerin temizliği için özel olarak üretilen kimyasallar kullanılması gerekir. Bu işlem kir ve pürüzleri ortadan kaldırmadığı için temizliğin ardından zımpara yapılır. Bu sayede yüzeydeki pürüzler giderilmekte ve boyanın daha düzgün görünmesi sağlanmaktadır. Aynı zamanda, jelkot çıkarıldıktan sonra teknenin basınçlı tatlı suyla yıkanması da gerekir.

Boyadan önce tek ya da çift komponenti macunla çatlaklar ve deformasyon görülen diğer bölümler doldurulur. Epoksi tinerle inceltilen vinil esaslı astarla ara kat uygulanır. Son kat boya uygulamasında ise genellikle çift komponentli ve poliüretan içerikli boyalar tercih edilir.